ماجرای جودوکار ایرانی که به ایران بازگردانده شد ، چه بود؟

روزنامه شرق نوشت: کمتر کسی تصور می‌کرد ماجرای ورزش جودو در بازی‌های پاراآسیایی هانگژو یکباره تا این اندازه سوژه رسانه‌ها شود. این رقابت‌ها به خودی خود جذابیت چندانی برای مخاطبان و رسانه‌ها ندارد؛ ولی در همین راستا، یکباره خبری به بیرون درز می‌کند که این تورنمنت به‌ویژه بخش مربوط به رقابت‌های جودوی آن را برای هواداران ایرانی جذاب می‌کند.

داستان درباره ورزشکاری ایرانی به اسم وحید جدی است که اصلا اجازه مسابقه‌دادن در هانگژو را به دست نیاورد و به ایران بازگردانده شد. این جودوکا که به نظر می‌رسید بخت اصلی کسب مدال طلا در دسته نابینایان و کم‌بینایان است، به همراه یک ورزشکار ایرانی دیگر اجازه مسابقه‌دادن را به دست نیاوردند.

درباره دلیل این موضوع شایعات خطرناکی به گوش رسیده که قاعدتا جز آبروریزی چیز دیگری برای ورزش ایران در پی ندارد. اگر قرار باشد به روایت‌های رسمی‌تر پرداخت، فقط می‌توان به خبری که خبرگزاری دولتی ایرنا در این زمینه منتشر کرده، سری زد. این خبرگزاری نوشته که وحید جدی که تا چندی پیش در تیم ملی جودو حضور داشت و یکباره از تیم نابینایان و کم‌بینایان سر درآورد، در پاراآسیایی هانگژو کلاسی به او تعلق نگرفت و نتوانست در مسابقات شرکت کند! جدی به ایران برگشته، به همراه یک جودوکای دیگر که فقط عنوان شده بنا بر دلایلی به او هم اجازه مسابقه داده نشده است. به عبارت دیگر، این‌طور القا شده که او به دلیل بینا‌بودن اجازه مسابقه‌دادن در این مسابقات را به دست نیاورده است.

داستان آبروریزی جدیدی که ایرنا به آن پرداخته، با واکنش‌های متعددی روبه‌رو شده است؛ ولی قبل از پرداختن به آن‌ها بهتر است ماجرای این ورزشکار از زوایای دیگری هم بررسی شود. وحید جدی، ورزشکار چندان ناشناخته‌ای در ایران نیست؛ اما مشکل اینجاست که او پیش‌تر برای تیم ملی جودوی افراد سالم ایران مبارزه کرده است. اوج این اتفاق را می‌توان در بازی‌های کشور‌های اسلامی در قونیه دید که سال ۱۴۰۱ برگزار شد و جدی به‌عنوان یکی از نماینده‌های ایران در آن مسابقات حاضر شد. البته آن تورنمنت، تنها تورنمنتی نبود که جدی در ترکیب تیم افراد سالم جودوی ایران حضور پیدا کرده بود. او در رقابت‌های بغداد و همین‌طور مسابقات چهارجانبه روسیه هم شرکت کرده بود؛ ولی یکباره اسم وحید جدی در تورنمنتی دیگر هم دیده شد که این یکی باعث تعجب بسیاری از رسانه‌ها شد. او در بحبوحه حضورش در تیم ملی جودوی افراد سالم ایران، به رقابت‌های جهانی نابینایان و کم‌بینایان در باکو و بیرمنگام انگلیس شرکت کرد و موفق به کسب مدال طلا هم شد.

شایعات درباره او از همان زمان رو به فزونی گذاشت. ابتدا فدراسیون جودوی ایران بود که با صدور یک بیانیه، به طور رسمی از بینابودن این ورزشکار پرده برداشت و اقدام فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان را زیر سؤال برد. آن زمان در بخشی از بیانیه فدراسیون جودوی ایران چنین آمده بود «این ورزشکار در سال‌های گذشته به صورت منظم و در صحت و سلامتی کامل در اردوی تیم ملی شرکت داشته است. او همین امسال در سه رویداد بین‌المللی تورنمنت چندجانبه بغداد، تورنمنت چهارجانبه روسیه و بازی‌های همبستگی کشور‌های اسلامی قونیه نیز به‌عنوان عضو تیم ملی جودو حضور داشته است. جدی تاکنون در هیچ مسابقه داخلی نابینایان و کم‌بینایان یا اردوی این تیم حضور نداشته و ناگهان فدراسیون جودو متوجه اقدام عجیب، غیرمنتظره و بدون هماهنگی فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان شده است. فدراسیون جودو پیش از اعزام تیم نابینایان و کم‌بینایان، اعتراض خود را به صورت مکتوب به مسئولان فدراسیون مربوطه اعلام کرده؛ اما پاسخی دریافت نکرده است؛ بنابراین پیگیری موضوع از مراجع قانونی را حق خود می‌داند».

در آن زمان جدی متهم به این شد که با تقلب خودش را به رقابت‌های نابینایان رسانده تا بتواند از جوایز دلاری آن دو تورنمنت نهایت سود را ببرد؛ ولی هم‌زمان افشاگری دیگری درباره او صورت گرفت که ابهامات را بیشتر از گذشته کرد. فائزه توسلی، نایب‌رئیس مستعفی فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان، در گفتگو با اعتماد فاش کرد وحید جدی و یک جودوکای دیگر در شرایطی در مسابقات بیرمنگام به مقام قهرمانی رسیدند که نه‌تن‌ها نابینا یا کم‌بینا نیستند؛ بلکه گواهینامه رانندگی هم دارند.

عرصه بر این ورزشکار و فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان تنگ آمد و آن‌ها مجبور به واکنش شدند. وحید جدی ابتدا درباره بیانیه فدراسیون جودو علیه خودش که به صورت رسمی عنوان کرده این ورزشکار بیناست، جبهه گرفت و گفت: «نمی‌دانم هدف از این بیانیه‌نویسی چیست؛ اما من چهار سال است که در مسابقات کشوری و در بخش نابینایان فعالیت دارم و کلاس‌بندی‌ام نیز در داخل تأیید شده است. فدراسیون چند ماه پیش یک خواهش از من داشت و برای آنان در بازی‌های همبستگی کشور‌های اسلامی مسابقه دادم. باید بگویم با وجود حضورم در جودوی سالم‌ها، کلاس‌بندی من B ۲ است و هیچ مشکلی نیز برای مسابقه در بخش نابینایان ندارم. شاید برخی به کلاس‌بندی‌های داخلی ایراد وارد بدانند؛ اما من در کشور جمهوری آذربایجان نیز کلاس‌بندی شدم. چهار پزشک معتمد مسابقات من را معاینه کردند و مشکلی برای مسابقه نداشتم. اعتبار این کلاس‌بندی نیز برای چهار سال است و مشکلی هم برای حضور در پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس ندارم. اگر فدراسیون جودو ایرادی دارد، باید از پزشکان خارجی بگیرد. من مشکلی برای مسابقه ندارم و در صورت اعزام به تورنمنت‌های بزرگ برای رسیدن به پارالمپیک ۲۰۲۴ پاریس تلاش خواهم کرد».

فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان هم پس از متهم‌شدن به استفاده از ورزشکار بینا در مسابقات جهانی باکو با صدور بیانیه‌ای چنین اتهاماتی را بی‌اساس دانست و گفت که وحید جدی در باکو هم از سوی پزشکان معاینه شده و کم‌بینابودنش مورد تأیید قرار گرفته است. «جدی سه سال است که در مسابقات قهرمانی کشور جودوی نابینایان و کم‌بینایان شرکت می‌کند و کلاس ملی دارد، امسال نیز برای اینکه کلاس بین‌المللی دریافت کند، در مسابقات جهانی باکو شرکت کرد که موفق به کسب مدال طلا شد، واقعا ما نمی‌دانیم آیا ملاک تشخیص سالم یا کم‌بینا بودن این جودوکا باید از سوی فدراسیون جودو بررسی شود؟ در این زمینه نه فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان و نه فدراسیون جودو ملاک تشخیص نیستند و تنها پزشک مورد تأیید فدراسیون جهانی می‌تواند تشخیص نهایی را اعلام کند. در باکو نیز دو نفر از پزشکان متخصص فدراسیون بین‌المللی نابینایان و کم‌بینایان با وجود اینکه وحید جدی تأییدیه کلاس از داخل کشور داشت، پس از گرفتن عکس رنگی و راستی‌آزمایی تشخیص می‌دهند که او دارای کلاس B ۲ هست یا خیر تا مجوز حضور در مسابقات را برای او صادر کنند، حال چطور فدراسیون جودو ادعا می‌کند که این جودوکا سالم است؟ فدراسیون جودو به جای اینکه پیروزی و موفقیت این جودوکا را به فدراسیون نابینایان و کم‌بینایان تبریک بگوید، موفقیت او را زیر سؤال می‌برد، مگر فدراسیون جودو ملاک تشخیص است که بگوید این جودوکا سالم است یا کم‌بینا. انتقاد فدراسیون جودو از این جودوکا جز تشویش اذهان، چیز دیگری نیست. در باکو پس از کسب سه مدال طلا، تمام حریفان جهانی این موفقیت را به ورزشکاران جودوی ما تبریک گفتند؛ اما متأسفانه فدراسیون جودو عملکرد این ورزشکار را زیر سؤال می‌برد که دور از انصاف است».

با پایان‌یافتن آن داستان‌های عجیب‌و‌غریب و حتی با انتشار تصاویری مربوط به غواصی وحید جدی به همراه تیم ملی افراد سالم جودو (!) سناریوی جدیدی که در چین رخ داده و ورزش ایران را بابت جا‌زدن یک ورزشکار بینا به جای یک ورزشکار نابینا زیر سؤال برده، ابهامات موجود در این پرونده را دوچندان کرده است. درحالی‌که عنوان شده در چین، به این جودوکا کلاس‌بندی تعلق نگرفته، سعید سلگی، معاون فنی کاروان اعزامی و همچنین کمیته ملی پارالمپیک از مثبت‌شدن تست دوپینگ دو جودوکای ایران خبر داده است. به گفته سلگی، پیش از اعزام و در جریان اردو‌های آماده‌سازی تیم ملی جودو از ملی‌پوشان این رشته تست دوپینگ گرفته شده و در زمانی که ملی‌پوشان ایران در راه چین بوده‌اند، پاسخ این نمونه‌گیری اعلام شده است. در گزارش اعلام‌شده از سوی نادو ایران، تست دوپینگ دو جودوکا مثبت بوده و اعلام شده که این دو ورزشکار از ماده ممنوعه غیرخاص استفاده کرده‌اند. سلگی گفته است: «در اصل ما پس از رسیدن کاروان ایران به هانگژو متوجه مثبت‌بودن تست این دو ورزشکار شدیم. با توجه به این شرایط و ممنوعیت حضور ورزشکار دوپینگی در دهکده بازی‌ها، زمینه برگرداندن ورزشکاران را به ایران فراهم کردیم و چند روز قبل این دو ورزشکار به کشور برگشتند تا با صدور رأی میزان محرومیت‌شان مشخص شود».

این یکی هم دست‌کمی از آن آبروریزی ندارد؛ در واقع چه ماجرای بیناشدن این ورزشکار و چه دوپینگش، هرچه باشد، ماحصل یکی است: هم فدراسیون مربوطه و هم این ورزشکار و افراد مشابه با او، حق افراد دیگری که شانس حضور در این رقابت‌ها را داشته، پایمال کرده و باید در قبال این اتفاق پاسخ‌گو باشند؛ امری که تجربه ثابت کرده بیش از آنکه مورد رسیدگی قرار بگیرد، مشمول گذر زمان می‌شود، به این امید که به دست فراموشی سپرده شود.

البته مسئولان پارالمپیک تنها افرادی نبودند که به این ماجرا ورود و اظهارنظر کردند؛ چراکه خود جدی هم روز گذشته با انتشار یک پست مبهم دیگر، آمادگی‌اش برای بیان واقعیت را اعلام کرد؛ ولی چیز زیادی نگفت. او نوشت که وارد یک بازی کثیف شده است. «متأسفم برای مدیرانی که می‌دانند چه اتفاقی در پشت پرده افتاده؛ اما به روی خودشان نمی‌آورند. رسانه‌هایی را که دنبال حقیقت‌اند، دعوت می‌کنم که بیایند و حرف‌های من را هم بشنوند. من وحید جدی، جودوکای تیم ملی ایران، قربانی یک بازی کثیف شده‌ام».