با خطرناک‌ترین پرنده آسمان آشنا شوید

هواپیمای C – ۱۳۰ به عنوان یک سوخت رسان هوابرد عمل کرده، نیرو‌های عملیات ویژه را به باند‌های پروازی در دور دست می‌رساند و حتی با یک هویتزر بزرگ ۱۰۵ میلی متری که از کناره آن آویزان است، بر فراز مناطق جنگی می‌چرخد. در طول تنش‌های هسته‌ای فزاینده دوران جنگ سرد، C – ۱۳۰ وارد مهم‌ترین نقش خود شد.

این زمانی بود که نیروی دریایی ایالات متحده در ابتدا چهار اسکادران C – ۱۳۰ را به سیستم‌های ارتباطی پیشرفته‌ای مجهز کرد تا پیام‌ها را بین رهبران نظامی و زیردریایی‌های حامل موشک بالستیک کلاس اوهایو که در سکوت در اعماق اقیانوس پرسه می‌زدند و اکثر زرادخانه‌های هسته‌ای آمریکا را به خود اختصاص داده بودند، منتقل کند. این ماموریت با نام TACAMO تضمین می‌کرد که فرامین کلیدی پرتاب هسته‌ای که پیام‌های اقدام اضطراری یا EAM نامیده می‌شوند، در صورت یک حمله هسته‌ای به زیرمجموعه‌ها خواهند رسید.

به جای ارتباطات رادیویی مدرن، TACAMO به پخش رادیویی با فرکانس بسیار پایین (VLF) متوسل می‌شد، فناوری که تقریبا ۱۰۰ سال بود وجود داشت. فرکانس‌های پایین بهتر از هر فرکانس دیگری به آب دریا نفوذ می‌کردند و در محدوده‌های باورنکردنی کار می‌کردند. یک هواپیمای واحد می‌تواند پیام‌های اضطراری را به زیردریایی‌هایی برساند که در هر نقطه‌ای از اقیانوس پنهان شده اند، حتی در شرایط عواقب وحشتناک انفجار هسته ای. پس از موفقیت آمیز بودن چهار هواپیمای TACAMO، نیروی دریایی این برنامه را گسترش داد و سیستم‌های ارتباطی VLF را برای همیشه در هشت هواپیمای C – ۱۳۰ نصب کرد که سپس EC – ۱۳۰ نامیده شدند.

در دهه ۱۹۸۰، بوئینگ ۷۰۷ ماموریت TACAMO را بر عهده گرفت و لقب غیررسمی “هواپیمای روز قیامت” را برای ماموریت دشوار و قیامت گونه خود به دست آورد. اما با به پایان رسیدن عمر خدمتی ۷۰۷ و افزایش خطر فاجعه هسته ای، نیروی دریایی آمریکا به اسب جنگی خود یعنی C – ۱۳۰ باز خواهد گشت تا حیاتی‌ترین و بزرگ‌ترین ماموریت خود را انجام دهد. هواپیمای جدید که انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۸ وارد خدمت شود، شبیه به هرکولس قدیمی است، اما برای عصر جدیدی از درگیری‌های هسته‌ای مجهز خواهد شد.

تنش‌های شدید آمریکا با روسیه و چین و همچنین جنگ در اوکراین، هیات علمی و امنیتی Bulletin of the Atomic Scientists را بر آن داشت تا «ساعت اتمی» خود را کمی به نیمه شب نزدیک‌تر کند، که نشان می‌داد چقدر به جنگ هسته‌ای نزدیک هستیم. در ماه ژانویه، اعضای این گروه هشدار دادند که جهان اکنون در نزدیک‌ترین فاصله با فاجعه‌ای جهانی است که تاکنون رخ داده است.

در بحبوحه آن نگرانی‌های فزاینده هسته ای، وقتی لاکهید مارتین تصویری از هواپیمای EC – ۱۳۰ J TACAMO را منتشر کرد که به رنگ خاکستری مخصوص نیروی دریایی و با کابل‌های فرستنده رادیویی VLF پشت دم دیده می‌شد، جهان اولین تصویر خود را از این هواپیمای روز قیامت به چشم دید. در حالی که نمای بیرونی هواپیمای جدید شباهت زیادی به نسل قبلی خود در دهه ۱۹۶۰ دارد، فضای داخلی بازسازی شده آن مستقیماً متعلق به قرن ۲۱ است. خلبانان نمایشگر‌های هدآپ سازگار با دید در شب (HUD) دریافت خواهند کرد که سرعت هوا و ارتفاع را در میدان دید آن‌ها نمایش می‌دهد. یک نمایش نقشه دیجیتال در مرکز کابین خلبان، موقعیت هواپیما را نشان می‌دهد که توسط دو سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) و یک سیستم ناوبری اینرسی (INS)، در صورتی که دشمن دسترسی هواپیما به ماهواره‌های GPS را قطع کند، تغذیه می‌شود.

در سال ۱۹۶۳، زمانی که C – ۱۳۰ برای اولین بار برای ماموریت TACAMO سفارش داده شد، این هواپیما حامل فرستنده‌های VLF و آرایه‌های آنتن در ون‌هایی بود که به فضای بار هواپیما منتقل می‌شدند. تنها در عرض چند سال، نیروی دریایی برای همیشه سیستم‌های VLF را به هشت C – ۱۳۰ متصل کرد که در نهایت به C-۱۳۰Q معروف شدند.

بسیاری از ارتقا‌ها در دهه ۱۹۷۰ – مانند یک تقویت کننده قدرت فرکانس جدید برای افزایش دامنه سیگنال رادیویی و یک قرقره با سرعت بالا برای استقرار و جمع کردن آنتن‌ها مانند یک چوب ماهیگیری غول پیکر – این TACAMO C-۱۳۰Q‌ها را تا دهه ۱۹۸۰ موثر و مدرن نگه داشت. اما با نزدیک شدن به پایان عمر این هواپیما‌ها به دلیل فرسودگی و قدیمی شدن، نیروی دریایی به سراغ هواپیما‌های مسافربری ۷۰۷ ساخت بوئینگ رفت تا وظایف TACAMO را بر عهده بگیرد.

۱۶ جت نهایی که تاکنون از خط تولید قدیمی ۷۰۷ بوئینگ خارج شده اند، نام جدیدی داشتند: E-۶ Mercury TACAMO. این جت‌ها در حداکثر ارتفاع، برد سوخت گیری، سرعت و ظرفیت بار عملکرد بهتری نسبت به C-۱۳۰Q داشتند. به لطف سیستم‌های مقاوم شده در برابر پالس‌های الکترومغناطیس، حتی پالس الکترومغناطیسی ناشی از انفجار هسته‌ای هم نمی‌تواند Mercury را از فعالیت خارج کند.

با این حال، E – ۶ مجهز به موتور جت می‌تواند تنها در باند‌های مسطح و تمیز و خالی از هر گونه سنگ و شن و مانع کوچکی پرواز کرده و فرود بیاید. از سوی دیگر، ت C – ۱۳۰ به عنوان “تانکی در محیط‌های مملو از اجسام خارجی” شناخته می‌شود، توانمندی که تعداد پایگاه‌هایی که این هواپیما‌ها می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند را افزایش می‌دهد.

مزیت دیگر ان است که بدنه محکم و موتور‌های قدرتمند C – ۱۳۰ به آن اجازه می‌دهد تا در شرایط سخت و حتی پس از تحمل آسیب‌های شدید کار کند.

همچنین C-۱۳۰J به طور قابل توجهی ارزان‌تر از E – ۶ است. بوئینگ در سال ۱۹۹۱ تولید ۷۰۷ را متوقف کرد و بسیاری از قطعات نسخه‌های آخر به نیروی دریایی رسید. این جت‌ها اکنون بیش از ۳۰ سال قدمت دارند؛ با قطعات یدکی اندک، که در هوا نگه داشتن آن‌ها را به چالشی گران قیمت تبدیل می‌کند. از سوی دیگر، C – ۱۳۰ یکی از پراستفاده‌ترین هواپیما‌های ترابری روی کره زمین است که بیش از ۲۵۰۰ فروند از آن توسط ۶۳ کشور سفارش داده شده یا به آن‌ها تحویل داده شده است.

پس از آزمایش‌های اولیه، نیروی دریایی در آوریل ۲۰۲۳ به لاکهید مارتین ۶۲.۲ میلیون دلار برای توسعه بیشتر مفهوم EC – ۱۳۰ J اهدا کرد. اگر همه چیز خوب پیش برود، این شرکت سه هواپیما در سال ۲۰۲۷ و شش هواپیمای دیگر EC – ۱۳۰ J را در سال بعد تحویل خواهد داد. این احتمال وجود دارد که این هواپیما‌های جدید تا سال ۲۰۳۸ در کنار E-۶ Mercury قرار بگیرند که به آن‌ها زمان کافی برای از بین بردن هرگونه نقطه ضعف در برنامه را بدهند.

C – ۱۳۰ که برای اولین بار در سال ۱۹۵۴ به پرواز درآمد، بیش از هر هواپیمای نظامی دیگری در تاریخ در آسمان‌ها اوج گرفته است. در عصر جنگنده‌های پنهانکار، هواپیما‌های بدون سرنشین با هدایت هوش مصنوعی و موشک‌های مافوق صوت، C – ۱۳۰ و آنتن رادیویی بلند آن یک بازگشت به عقب عجیب است. اگر روزی جنگ هسته‌ای درگیرد، این یک جت جنگنده جدید پنهانکار نخواهد بود که در پایان به پرواز در می‌آید.

منبع: روزیاتو