حضور ایران در لیگ ملت‌های والیبال قطعی شد

فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) از ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی، بر اساس یک برنامه بازاریابی و جذب مخاطب عام در سراسر جهان برای رشته ورزشی والیبال، تورنمنت‌های سالانه لیگ جهانی (در بخش مردان) و جایزه بزرگ (در بخش زنان) را راه‌اندازی کرد.

این دو رویداد سالانه اگرچه از حیث تعداد تیم‌های حاضر، شیوه برگزاری و جوایز نقدی با یکدیگر تفاوت‌های بنیادین داشتند، ولی رفته‌رفته طی دو دهه برگزاری جایگاهی پراهمیت نزد کشور‌های فعال در زمینه والیبال و همچنین مخاطبان والیبال پیدا کردند. تا جایی که حضور در این تورنمنت‌ها بخشی از اهداف و چشم‌انداز‌های کشور‌ها شد؛ چراکه لیگ جهانی و جایزه بزرگ به مقدمه‌ای بایسته برای طی‌کردن سیر تکاملی و پیشرفت تیم‌ها بدل شده بود. رویارویی با کشور‌های قدرتمند دنیای والیبال و کسب تجربه از حضور بین‌المللی در بالاترین سطح والیبال جهان در بازه‌ای دوماهه چیزی نبود که کشور‌ها از کنار آن به سادگی عبور کنند. به‌ویژه اینکه از کانال این رقابت‌ها می‌توانستند خود را برای تورنمنت‌های مهم دیگر از جمله بازی‌های المپیک، قهرمانی مردان جهان، جام جهانی و قهرمانی قاره‌ها آماده کنند.

والیبال ایران نیز از جمله کشور‌هایی بود که لیگ جهانی را دروازه جهانی‌شدن و پیشرفت قلمداد کرد و برای حضور در این مسابقات هدف‌گذاری کرد، اما تیم ملی ایران در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ در مرحله انتخابی این تورنمنت متوقف شد تا سال ۲۰۱۲ سرانجام موفق شود با کسب دو پیروزی برابر مصر در قاهره و سپس ثبت دو پیروزی دیگر بر ژاپن در تهران، جواز حضور در لیگ جهانی ۲۰۱۳ را به دست آورد. از آن سال تا سال ۲۰۱۷ که آخرین دوره لیگ جهانی برگزار شد، ایران همواره یکی از تیم‌های حاضر در این تورنمنت معتبر بود و بهترین نتیجه‌اش نیز در سال ۲۰۱۴ رقم خورد که از مرحله گروهی به مرحله نهایی رسید و از این مرحله نیز به نیمه‌نهایی صعود کرد و نهایتا به عنوان چهارمی مسابقات دست یافت.

اما فدراسیون جهانی والیبال از سال ۲۰۱۸ با ترکیب و یکسان‌سازی لیگ جهانی (مردان) و جایزه بزرگ (زنان) از حیث تعداد تیم‌ها، نحوه برگزاری و میزان جوایز نقدی، مسابقات «لیگ ملت‌ها» را بنیان نهاد و اجرا کرد. مسابقاتی که ایران نیز یکی از حاضران ثابت آن است و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با قهرمانی روسیه به پایان رسید. در سال ۲۰۲۰ نیز گسترش و شیوع ویروس کرونا سومین دوره این رقابت‌ها را لغو کرد و در سال‌های ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ترتیب برزیل، فرانسه و لهستان جام قهرمانی را بالای سر بردند. فدراسیون جهانی والیبال در ادامه توسعه این رویداد بین المللی برنامه لیگ ملت‌ها مردان و زنان در سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ را اعلام کرد که حکایت از افزایش تیم‌های شرکت کننده و میزبان‌های مرحله مقدماتی دارد.

بر این اساس مرحله مقدماتی لیگ ملت‌ها در این سال‌ها با حضور ۱۸ تیم برگزار می‌شود، بنابراین ۱۶ تیم شرکت کننده (ایران، ایتالیا، آرژانتین، صربستان، کوبا، ژاپن، برزیل، ترکیه، بلغارستان، هلند، آلمان، فرانسه، آمریکا، کانادا، لهستان و اسلوونی) در مسابقات سال ۲۰۲۴ گروه مردان و تیم‌های شرکت کننده در گروه زنان نگران سقوط به چلنجرکاپ نخواهند بود. همچنین در حال حاضر مرحله مقدماتی در سه هفته و هر هفته در دو گروه هشت تیمی برگزار می‌شود که از سال ۲۰۲۵ مقدماتی در سه هفته و هر هفته در سه گروه شش تیمی به میزبانی سه کشور در هر گروه جنسیتی برگزار خواهد شد.

در فرمت جدید لیگ ملت‌ها همانند سال‌های قبل در پایان مرحله مقدماتی هفت تیم برتر به همراه میزبان به مرحله نهایی صعود خواهند کرد. از نظر تعداد بازی تیم‌ها تغییر ایجاد نشده است و هر تیم در مجموع سه هفته مرحله مقدماتی ۱۲ مسابقه خواهد داشت و نتایج در یک جدول درج خواهد شد. بنابر این هر تیم شرکت کننده در لیگ ملت‌ها در مرحله گروهی با پنج تیم در برنامه جدید بازی نخواهد کرد که در سال ۲۰۲۴ این موضوع برای سه تیم صدق می‌کند.