فطریه مهمان بر عهده کیست؟

آیت‌الله خامنه‌ای: با یک شب مهمان، نان‌خور حساب نمی‌شود.

آیت الله بهجت: اگر مهمان قبل از برآمدن هلال ماه شوال برای خوردن غذا آمده باشد – ولو بعداً نتواند غذا صرف کند – فطریه اش بر میزبان واجب است.

آیت الله مکارم شیرازی: اگر میهمان فقط برای شب عید دعوت شده، فطریه اش بر میزبان واجب نیست.

آیت الله صافی گلپایگانی: اگر مهمان قبل از غروب شب عید فطر وارد شود و بگویند امشب نان او را داده – هرچند نان‌خور حساب نشود- [بر میزبان]واجب است.

آیت الله سبحانی: فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب‌خانه وارد شده و عرفاً نان‌خور میزبان حساب می‌شود، بر میزبان واجب است.

این نکته را هم به یاد داشته باشید که اگر شخصی چند روز پیش از عید فطر وارد خانه میزبان شود و تا عید فطر مهمان او باشد، در نظر تمام علما نان‌خور میزبان است و بنابراین میزبان باید فطریه اش را بپردازد.

سؤال دیگر این است که وقتی سرپرست خانواده فطریه را پرداخت می‌کند، اعضای خانواده طبیعتاً معاف هستند. درست است؟

بله. نان‌خور‌ها و یا عیال هم از پرداختن فطریه معاف هستند. برای شناختن نان‌خور‌ها باید دانست که همه کسانی که از نظر اقتصادی و خورد و خوراک به دارایی شخصی وابسته هستند، نان‌خور او به شمار می‌روند. چون او باید هزینه‌های خورد و خوراک و مایحتاجشان را تأمین کند.

اگر نان‌خور‌های کسی خودشان شاغل باشند و درآمد داشته باشند، چطور؟ آیا باز هم از پرداخت فطریه معاف می‌شوند؟

بله. نکته قابل توجه این است که فرقی ندارد نان‌خور‌ها بزرگ یا کوچک، عاقل یا غیر عاقل و مسلمان یا غیر مسلمان باشند. به عبارت دیگر نان‌خوری که غیرمسلمان و یا کم سن و سال باشد هم شامل پرداخت فطریه می‌شود و ولیّ و پرداخت‌کننده مخارج او باید فطریه اش را بپردازد.

فطریه جنین و نوزاد

یک گروه دیگر که لازم نیست برای آن‌ها فطریه پرداخت شود، جنین در شکم مادر است. فطریه دادن برایبچه‌ای که در شکم مادر است و هنوز متولد نشده، واجب نیست، چون هنوز نان‌خور کسی محسوب نمی‌شود.

در عین حال نوزادی که بعد از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به دنیا بیاید، فطریه ندارد. اما اگر نوزادی در ماه رمضان و قبل از غروب آفتاب آخرین روز این ماه به دنیا بیاید، پدرش یا کسی که مخارج مادر را متحمل می‌شود باید فطریه او را پرداخت کند.

دختری که به خانه شوهر برود

اگر دختری قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود و به طور رسمی زندگی مشترک خود را شروع کند، فطریه اش بر عهده شوهر است. اما اگر بعد از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود، پدرش باید فطریه او را بپردازد. به عبارت دیگر دختری که عقد کرده، ولی در خانه پدر زندگی می‌کند، فطریه اش بر عهده پدر است، مگر اینکه قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود.

سوال و پاسخ بر اساس سایت استفتاء آیت الله مکارم شیرازی

زکات فطره کسی که قبل از غروب آفتاب نان‌خور دیگری گردد بر عهده کیست؟

اگر انسان نان‌خور کسى باشد، ولى قبل از غروب نان‌خور دیگرى شود، زکات فطره او بر عهده شخص دوم است، مثل این‏که دختر پیش از غروب به خانه شوهر رود که شوهرش باید فطره او را بدهد.

اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آن‌ها را بپردازد؟

در فرض سؤال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نان‌خور محسوب نمی‌شود.

کسی که قبل از غروب شب عید فطر نان‌خور محسوب گردد باید زکات فطره او را پرداخت؟

انسان باید فطره کسانى را که قبل از غروب شب عید فطر نان‌خور او حساب مى‏شوند بدهد، خواه بزرگ باشند یا کوچک، مسلمان باشند یا کافر، واجب ‏النفقه باشند یا غیر واجب ‏النفقه، نزد او زندگى کنند یا در جاى دیگر.

اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آن‌ها را بپردازد؟

در فرض سؤال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نان‌خور محسوب نمی‌شود.

آیا زکات فطره مهمان بر عهده صاحب‌خانه است؟

فطره میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه براى چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان خور او محسوب شود.

اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصى باشد، ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟

فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولى احتیاط لازم آن است که از میزبان خود براى پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.

حداقل مدّت زمانى که باید شخصى میهمان صاحب‌خانه باشد تا نان‌خور او محسوب شود، چند شبانه‌روز است؟

در فرض سؤال، چهار پنج روز کافى است.

اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصى باشد، ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟

فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولى احتیاط لازم آن است که از میزبان خود براى پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.