چه زمانی نیاز به ارتودنسی داریم ؟ نشانه‌هایی که نباید نادیده بگیرید

تشخیص زودهنگام بسیاری از مشکلات فکی و دندانی، درمان را ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند.برای آشنایی با تمام نشانه‌ها، ادامه مقاله را بخوانید.

چه زمانی نیاز به ارتودنسی داریم؟

یکی از دغدغه‌های رایج والدین این است که چه زمانی باید برای ارتودنسی فرزندشان اقدام کنند و چگونه متوجه شوند که کودک واقعاً به درمان نیاز دارد یا خیر. در بسیاری از موارد، هزینه‌های ارتودنسی باعث تعویق در شروع درمان می‌شود؛ در حالی که خانواده‌ها می‌توانند با استفاده از خدمات ارتودنسی قسطی اصفهان ، درمان را بدون نگرانی مالی آغاز کرده و آن را به‌موقع به پایان برسانند. در ادامه، با برخی از نشانه‌ها و علائمی آشنا می‌شوید که در صورت مشاهده آن‌ها، بهتر است هر چه زودتر برای بررسی و آغاز درمان ارتودنسی اقدام کنید.

۱. تنگ بودن فک بالا و خر و پف شبانه

یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، تنگی فک بالا در کودکان است.وقتی فک بالا تنگ باشد، مسیر تنفسی باریک می‌شود و کودک برای نفس کشیدن از دهان استفاده می‌کند. این وضعیت منجر به خروپف شبانه، تنفس دهانی، و خواب بی‌کیفیت می‌شود. در بسیاری از موارد، والدین متوجه خروپف یا باز بودن دهان کودک در هنگام خواب می‌شوند اما تصور نمی‌کنند که ریشه این مشکل می‌تواند اسکلتی باشد.

با کمک دستگاه‌های ارتودنسی ساده، مثل پلاک‌های گسترش‌دهنده فک بالا، می‌توان فضای کافی برای زبان و تنفس را ایجاد کرد. این درمان علاوه‌بر بهبود تنفس شبانه، باعث رشد صحیح فک و صورت هم می‌شود.

۲. رشد نامناسب فک‌ها

در حالت طبیعی، فک بالا کمی جلوتر از فک پایین قرار می‌گیرد. اگر یکی از این فک‌ها بیش از حد عقب یا جلو باشد، ظاهر صورت متوازن نخواهد بود و ممکن است مشکلاتی در جویدن، گفتار یا تنفس ایجاد شود. اگر این اختلال در سنین رشد (قبل از بلوغ) تشخیص داده شود، می‌توان با استفاده از دستگاه‌های مخصوص، رشد فک را هدایت کرد و از جراحی‌های سنگین در آینده جلوگیری کرد.

مثال‌ها:

• فک بالا بیش از حد جلو باشد → دندان‌ها بیرون‌زده دیده می‌شوند.

• فک پایین عقب باشد → چانه کوچک به نظر می‌رسد.

• هر دو فک رشد ناهماهنگ داشته باشند → صورت تخت یا نامتوازن می‌شود.

۳. انحراف فک هنگام غذا خوردن

اگر کودک شما هنگام جویدن غذا، فک پایین خود را به یک طرف منحرف  کند میتواند  نشانه انحراف عملکردی یا ساختاری فک باشد. اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث غیرقرینگی صورت و حتی مشکلات مفصل فک  شود. با معاینه دقیق توسط بهترین پزشک ارتودنسی اصفهان ، منشأ انحراف فک را تشخیص داده و درمان مناسب را آغاز می‌کند.

۴. عقب بودن فک پایین

یکی از ناهنجاری‌های شایع در کودکان، عقب‌ماندگی رشد فک پایین است. در این حالت، دندان‌های فک بالا بیش از حد جلو آمده به نظر می‌رسند و کودک ممکن است چهره‌ای با چانه کوچک داشته باشد.

اگر قبل از بلوغ درمان آغاز شود، با استفاده از دستگاه‌های محرک رشد (مثل فیس ماسک یا فانکشنال آپلاینس)، می‌توان رشد فک پایین را تحریک کرد و از نیاز به جراحی جلوگیری کرد.

۵. عقب بودن فک بالا

این حالت برعکس مورد قبلی است. در اینجا، فک پایین جلوتر از فک بالا قرار گرفته و حالت "کلاس ۳ اسکلتی" ایجاد می‌شود. نمای صورت در این وضعیت حالت جدی یا خشن به خود می‌گیرد و ممکن است کودک را در ارتباطات اجتماعی دچار مشکل کند. تشخیص به‌موقع کلید موفقیت در درمان این نوع ناهنجاری است، به‌ویژه اگر قبل از بسته شدن صفحات رشد استخوانی انجام شود.

۶. بی‌نظمی دندانی قبل از ۸ سالگی

در بیشتر موارد، اگر بی‌نظمی دندانی در کودکی مشاهده شود اما کودک هنوز زیر ۸ سال سن داشته باشد، نیازی به مداخله فوری نیست. در این سنین، بهترین متخصص ارتودنسی کودکان در اصفهان معمولاً موارد زیر را بررسی می‌کند:

• وجود دندان‌های شیری اضافی یا زود افتاده

• تأثیر عادت‌هایی مثل مکیدن انگشت یا زبان

• رشد فک بالا و پایین

هدف این مرحله، ایجاد شرایط مناسب برای رویش طبیعی دندان‌های دائمی است.

۷. بی‌نظمی دندانی بعد از ۸ سالگی

وقتی کودک از کلاس سوم ابتدایی عبور کرده و هنوز دندان‌ها منظم نیستند، احتمال کمبود فضا در فک وجود دارد. در این شرایط، مداخله به‌موقع می‌تواند جلوی ازدحام شدید و حتی نیاز به کشیدن دندان در آینده را بگیرد. با کمک پلاک‌های ساده و متحرک، فضای کافی برای رویش دندان‌ها فراهم می‌شود و در بسیاری از موارد، دندان‌ها خودبه‌خود به حالت نرمال برمی‌گردند. پس در این زمان در جواب اینکه چه زمانی نیاز به ارتودنسی داریم باید کمی صبور باشید.

۸. بی‌نظمی دندانی بعد از ۱۲ سالگی (در بلوغ)

در این مرحله که کودک وارد بلوغ شده، اگر دندان‌ها هنوز بی‌نظم هستند، درمان ارتودنسی به‌صورت کامل نیاز است.بی‌نظمی دندان‌ها فقط مسئله زیبایی نیست، بلکه:

باعث گیر غذایی می‌شود

احتمال پوسیدگی و بیماری لثه را بالا می‌برد

روی اعتماد به نفس کودک تأثیر می‌گذارد

۹. بیرون‌زدگی دندان‌ها

دندان‌هایی که به سمت بیرون تمایل دارند، نه‌تنها ظاهر نامطلوبی ایجاد می‌کنند، بلکه احتمال شکستن یا لب‌پریدگی بیشتری دارند. بیرون‌زدگی ممکن است ناشی از عادت‌هایی مثل مکیدن انگشت، عقب بودن فک پایین یا حتی ژنتیک باشد درمان ارتودنسی می‌تواند موقعیت دندان‌ها را اصلاح کرده و ظاهر لبخند را جذاب‌تر کند.

۱۰. مشکلات ناشی از دندان شیری (فک‌جوش یا زود افتادن)

برخی دندان‌های شیری ممکن است زودتر از موعد بیفتند یا حتی دچار فک‌جوش شوند (یعنی به استخوان فک جوش بخورند و نیفتند).  این مسائل باعث بسته شدن فضای مورد نیاز برای دندان‌های دائمی شده و بی‌نظمی دندانی ایجاد می‌کنند.  استفاده از فضا نگهدار می‌تواند جلوی این مشکل را بگیرد.

۱۱. دندان عقل و تأثیر آن بر ارتودنسی

بر خلاف تصور عموم، دندان عقل معمولاً تأثیر مستقیم بر درمان ارتودنسی ندارد، مگر در مواردی که  دندان عقل دچار پوسیدگی شدید شده باشد یا باعث التهاب، عفونت یا درد شده باشد. در این موارد، با مشورت متخصص ارتودنسی، دندان عقل توسط جراح فک کشیده می‌شود.

۱۲. دندان‌های نهفته (به‌خصوص نیش فک بالا)

نهفتگی یعنی دندان در فک وجود دارد، اما به دلایلی نتوانسته وارد دهان شود. شایع‌ترین دندان‌های نهفته، نیش‌های فک بالا هستند. درمان نهفتگی معمولاً نیازمند:

  درمان ارتودنسی تخصصی

 جراحی نمایان‌سازی دندان نهفته 

 حرکت دندان به محل مناسب با ابزار خاص است

 درمان نهفتگی زمان‌بر، پیچیده و پرهزینه است؛ اما اگر به موقع تشخیص داده شود، موفقیت‌آمیز خواهد بود.

نتیجه‌ گیری 

 در جواب به اینکه چه زمانی نیاز به ارتودنسی داریم باید گفت که بیشتر مشکلات فکی و دندانی در صورتی که قبل از بلوغ تشخیص داده شوند، با درمان‌های ساده و مقرون‌به‌صرفه برطرف خواهند شد. اما اگر این مشکلات تا بزرگسالی باقی بمانند، درمان‌های سنگین و گاهی جراحی لازم است. بهتر است از سن ۸ سالگی به بعد، هر کودک باید حداقل هر ۶ ماه یک بار توسط متخصص ارتودنسی معاینه شود. حتی اگر مشکلی هم به نظر نرسد، معاینه‌های منظم می‌تواند از عوارض سخت آینده جلوگیری کند.