باور‌های نادرست رایج درباره تغذیه بیماران دیابتی

دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به یکی از باور‌های نادرست رایج درباره تغذیه بیماران دیابتی اعلام کرد: برخلاف تصور عموم، افراد مبتلا به دیابت لازم نیست مصرف شکر و مواد قندی را به طور کامل کنار بگذارند.
مصرف شیرینی در بیماران دیابتی موضوعی بسیار مهم و حساس است، زیرا تنظیم قند خون در این افراد نقش حیاتی در پیشگیری از عوارض جدی بیماری دارد. دیابت، به‌ویژه نوع دوم، با مقاومت بدن نسبت به انسولین یا کاهش تولید آن همراه است؛ بنابراین مصرف مواد قندی ساده مانند شیرینی‌ها می‌تواند باعث افزایش ناگهانی قند خون شود و کنترل بیماری را دشوار کند.
شیرینی‌های معمولی حاوی مقدار زیادی ساکارز، آرد سفید و چربی‌های اشباع هستند که هم باعث افزایش سریع قند خون می‌شوند و هم خطر چاقی و بیماری‌های قلبی را بالا می‌برند. 
از همین رو، بیماران دیابتی باید تا حد امکان از مصرف شیرینی‌های آماده و صنعتی پرهیز کنند. در عوض، می‌توانند از جایگزین‌های سالم‌تر استفاده کنند؛ مانند شیرینی‌هایی که با آرد سبوس‌دار و شیرین‌کننده‌های طبیعی یا مصنوعی کم‌کالری مانند استویا یا سوکرالوز تهیه شده‌اند.
البته حتی شیرینی‌های دیابتی نیز باید در حد اعتدال مصرف شوند، زیرا بسیاری از آنها حاوی چربی یا کربوهیدرات‌هایی هستند که در نهایت می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند. بیماران باید همیشه میزان قند دریافتی خود را با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه تنظیم کنند.
در کنار توجه به نوع شیرینی، زمان مصرف نیز اهمیت دارد. بهتر است بیماران شیرینی را همراه با وعده‌های غذایی اصلی مصرف کنند تا جذب قند کندتر انجام شود. همچنین فعالیت بدنی منظم پس از صرف غذا می‌تواند به کنترل بهتر قند خون کمک کند.
وزارت بهداشت اعلام کرد: بر اساس مطالعات علمی، افراد دیابتی می‌توانند در چارچوب یک برنامه غذایی متعادل و با رعایت توصیه‌های متخصص تغذیه، مقدار مشخصی از قند، شکر، شکلات یا سایر مواد حاوی کربوهیدرات ساده را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
کلمه کلیدی در کنترل دیابت، «اعتدال» است. هدف اصلی، حفظ و کنترل سطح قند خون در محدوده طبیعی است و نه حذف کامل مواد قندی. زمانی که تعادل بین رژیم غذایی، فعالیت بدنی و مصرف دارو‌های کنترل قند خون برقرار نباشد، نوسانات قند خون می‌تواند خطرناک باشد.
کارشناسان دفتر بهبود تغذیه جامعه یادآور شدند که مسئله مهم در مدیریت دیابت، توجه به میزان کل کربوهیدرات مصرفی است، نه صرفاً پرهیز از شکر یا شیرینی. با این حال، چون بسیاری از خوراکی‌های شیرین دارای چربی بالا و مواد مغذی کم هستند، مصرف زیاد آنها توصیه نمی‌شود.
بر اساس شواهد علمی، بیماران دیابتی می‌توانند تا ۱۰ درصد از کالری روزانه خود را به کربوهیدرات‌های ساده مانند شکر یا شکلات اختصاص دهند. همچنین در شرایط افت قند خون (قند خون کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)، مصرف کربوهیدرات‌های ساده مانند قند، شکلات یا آبمیوه برای درمان ضروری است.
بنابراین، منع کامل مصرف شکر و مواد قندی در بیماران دیابتی، نادرست و غیرعلمی است.